قوانین سیستم روشنایی اضطراری

امروزه عوامل مختلفی ممکن باعث بوجود آمدن قطع برق و روشنایی اصلی ما شود :

1. ممکن است به دلیل اختلال در شبکه برق رسانی و خاموشی مناطق باشد
2. ممکن است به دلیل اختلال در شبکه تاسیساتی در داخل مجموعه باشد.
3. در هنگام وقوع حادثه و سوانحی از قبیل آتش سوزی زلزله و….

بیشتر دریافت های جامعه از طریق روشنایی صورت می‌گیرد. در صورت وقوع چنین اختلال و خاموشی جامعه دچار مشکل شده و نیاز به روشنایی اضطراری دارد تا در صورت وقوع خاموشی بتواند در کوتاهترین زمان و با کمترین میزان آسیب از محل آسیب دیده خارج شود.

روشنایی اضطراری به دو صورت انجام می‌گیرد :

1- روشنایی ایمنی

که معمولا برای حفظ جان مردم در مقابل صدمات احتمالی در هنگام خاموشی (سقوط،برخورد با اشیا خطرناک) تامین می‌شود.

این روشنایی دو دسته تقسیم می‌شود :

• روشنایی ایمنی برای راه های فرار و
• روشنایی ایمنی برای محیط های کاری خطرناک

روشنایی ایمنی برای راه های فرار باید طوری باشد که بتوان بدون خطر و موانع احتمالی از آن عبور کرد و نحوه دسترسی به کلیدهای اعلام حریق در مسیرهای فرار باید روشن باشد.

روشنایی اضطراری برای محیط های خطرناک محیط هایی هستند که در صورت وقوع خاموشی، احتمال وقوع خطر هم وجود دارد، مانند :
حوضچه های پر شده با مواد مذاب، ماشین های دوار، صحنه تئاتر، یا مسیرهای خطرناک و ….

2- روشنایی جایگزین

اگر در موقع قطع برق و خاموشی، خطراتی برای ادامه حضور در محل وجود نداشته باشد، با داشتن روشنایی جایگزین می‌توان به فعالیت ادامه داد.

معمولا با قطع برق فعالیت کاری در بعضی از مواقع روشنایی جایگزین صورت می‌گیرد در برخی موارد روشنایی جایگزین می‌تواند نقش روشنایی ایمنی را ایفا کند.

تاخیر راه اندازی مدت قطع شبکه روشنایی اصلی و راه اندازی روشنایی اضطراری را تاخیر در راه اندازی می‌گویند.

چراغ ایمنی ، چراغی است که برای تامین روشنایی ایمنی کارهای خاص بکار می‌آید این چراغ از یک منبع انرژی (باتری) و یا از یک منبع مرکزی تغذیه می‌کند.

چراغ های علایم نجات

چراغ علامت نجات ،چراغی است بر روی آن یک علامت گرافیکی نشان دهنده نجات و نوشته هایی در ارتباط با همان موضوع وجود دارد.

برای یادگیری نورپردازی و روشنایی سایر محیط ها داخلی یا خارجی ، صنعتی یا اداری ، خیابان یا پارک می‌توانید بر روی لینک زیر کلیک کنید.

سیستم روشنایی ایمنی به صورت دائمی از شبکه برق سراسری تغذیه می‌کند و با قطع برق به روش های شبکه ایمنی برق دار می‌شود.

1- سیستم ایمنی در حالت عادی از شبکه برق و با قطع برق ، از باتری تغذیه می‌شود.

2- در بعضی از موارد ممکن است از اینورتر(Inverter) برای تامین برق برای اضطراری استفاده شود

و در حالت عادی از شبکه اصلی تغذیه شود و با قطع برق ، اینورتر وارد مدار می‌شود.

در این حالت منبع انرژی یک باتری و توسط اینورتر وارد مدار می‌شود. در این حالت منبع انرژی یک باتری توسط اینورتر ولتاژ متناوب تولید می‌شود.

نکاتی که هنگام نصب روشنایی اضطراری در مسیر نجات باید دقت شود:

1- علائم نجات باید در همه راه های بزرگ نصب شود.

2- علائم نجات باید در تقاطع نصب شده و جهت حرکت و جهت تغییر مسیر نجات دهد.

3- در مسیرهای نجات طولانی ، باید هر 15 متر یکبار علامت نجات نصب شود که ارتفاع آن باید در حدود 2 متر باشد.

4- در صورت وقوع آتش سوزی و وجود دود در فضا، چراغ‌هایی در ارتفاع نصب می‌شوند،

که قابل دیدن نیست وجود روشنایی ایمنی بر روی زمین و یا با ارتفاع بسیار کم لازم است.

روشنایی اضطراری در مسیرهای نجات

خدمات وسایل روشنایی اضطراری در هنگام ضرورت عبارتند از :

1- دور شدن از محل خطر

2- تشخیص دادن علایم نجات

3- تمام شدن بدون خطر کارهای لازم

4- ترک کردن بدون خطر از محیط های کاری

برای دیدن اشیا 4 شرط اساسی الزامی است :

بزرگی، روشنایی کافی، تباین کافی در رنگ (کنتراست) و میزان درخشندگی و زمان کافی.

حداقل مقدار شدت روشنایی اضطراری :

حداقل مقدار شدت روشنایی مورد نیاز در مسیر های خطرناک بستگی به شدت روشنایی و نور به سن افراد ربط دارد.

در یک آزمایش ،35 نفر در گروهای سنی متفاوت نشان داده شده که با شدت 5000 1000 LuX2000 قرار گرفته

و ناگهان میزان شدت روشنایی متوسط به مقدار متداول در روشنایی اضطراری (LUXo01-8) کاهش یافت

و از این گروه درخواست شد که سوزنی را به نخ بکشند.

با این آزمایش به این نتیجه رسیدند که با بالا رفتن میزان روشنایی اضطراری زمان تطبیق چشم بسیاری از افراد، از نظر دید کاهش پیدا می‌کند

پس با این آزمایش به این نتیجه میرسیم که حداقل مقدار یک لوکس برای نور اضطراری در محیط های نجات توصیه می‌شود.

یکنواختی روشنایی اضطراری مسیرهای نجات :

هر قدر یکنواختی نور کمتر باشد زمان دید افراد کوتاهتر می‌شود از طرفی مقدار زیاد یکنواختی از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست

پس باید رعایت کامل روشنایی انجام شود.

خیرگی روشنایی اضطراری در مسیرهای طولانی نجات :

خیرگی مسیرهای نجات ممکن است در پیدا کردن مسیر خروجی باعث دشواری فراوان گردد پس باید به گونه ای باشد،

که افراد ناشناس، کلیه موانع و پله ها، علامات خطر و غیره برایشان قابل تشخیص باشد

و زمانی که از چراغ‌های معمولی برای روشنایی اضطراری استفاده می‌کنیم باید خیرگی برای افراد ایجاد نشود

ولی زمانی از پروژکتور برای روشنایی اضطراری در مسیرهای نجات بهره می بریم که ممکن است

خیرگی ناشی از این چراغ ها عامل آزار دهنده ای باشد.

پس باید محدودیت هایی برای شدت روشنایی این نوع چراغ ها در نظر گرفت که ضروری هستند.

روشنایی اضطراری در محیط های خطر :

محیط های خطرناک،محیط هایی هستند که خطر آسیب دیدگی مستقیم برای فرد وجود دارد

در چنین محیط هایی روشنایی اضطراری الزامی باید قوانین زیر رعایت شود :

1-تشخیص جزئیات : نظیر خاموش کردن دستگاه ها پس از پایان کار، خواندن صحیح ابزار اندازه گیری

2-تشخیص راه های خروج و علائم نجات :

حداقل مقدار شدت روشنایی برای جاهای مختلف و نوع خطر آن متفاوت است. هر چه میزان روشنایی بیشتر باشد

احتمال خطر کمتر است از طرفی اگر مقدار بالای روشنایی اضطراری مقرون به صرفه نخواهد بود.

در حالت کلی برای بیشتر جاهای پر خطر حداقل Lux15 برای شدت روشنایی متوسط توصیه می‌شود.

در برخی موارد محیط هایی از قبیل تئاتر میزان روشنایی می تواند تا Lux3 نیز کاهش یابد

یکنواختی روشنایی در محیط های خطرناک ، میزان اهمیت بیشتری نسبت به مسیرهای نجات دارد.

در این محیط ها نسبت بین مقدار حداقل شدت روشنایی به حد اکثر باید بزرگتر از 1 به 10 باشد.

علائم نجات ( Emergency Signs) :

علائم نجات علائمی هستند که در جهت اعلام هشدار و یا راهنمایی افراد بکار می‌رود

این علائم باید دارای مفهوم مشخص باشد تا براحتی قابل تشخیص باشند.

استانداردها، مقررات متفاوت و ویژگی های آنها و نوع روشنایی آنها ارایه نموده‌اند به گونه زیر می‌باشد :

تعریف علائم :

رنگ ایمنی : رنگی است که معنی امنیتی دارد.

علامت ایمنی : علامتی که با ترکیب شکل هندسی و رنگ امنیتی یک مفهوم ایمنی را بیان می‌کند.

تباین(کنتراست) درخشندگی : نسبت درخشندگی رنگ ایمنی به درخشندگی زمینه را تباین درخشندگی می‌نامند.

مسافت تشخیص : مسافتی است که از آنجا علامت با نگاه عمودی قابل دیدن است.

فاکتور فاصله : نسبت مسافت رویت علامت به ارتفاع علامت را با فاکتور فاصله نشان داده می‌شود.

واضح بودن علایم اضطراری :

برای اینکه بتوانیم براحتی علایم ایمنی را تشخیص بدهیم باید ابعاد علایم ایمنی دارای تناسب مشخصی باشند.

مثلا نسبت هرارتفاع به ضخامت خطوط در علایم نجات باید برابر 7 به 1 باشد.

درخشندگی علایم :

درخشندگی علایم ایمنی در همه نقاط نقاط نباید کمتر از 2 کندل بر متر مربع باشد.

همچنین نسبت بین درخشندگی حداقل در علایم ایمنی نباید بیشتر از 10 به 1 باشد.

علاوه بر این نسبت درخشندگی علامت (Lwhite) به درخشندگی زمینه (Icolour) باید بیشتر از 5 به 1 و کمتر از 15 به 1 باشد.

⇐ آموزش نورپردازی در بخش مقالات ⇒

برای مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با کارشناسان روشنایی پیک نور تماس بگیرید.